พันธุศาสตร์สีขนไก่ออร์พิงตัน: ถอดรหัสสีดำ สีฟ้า และสีสแปลช (BBS)

การเข้าใจยีนเพื่อสร้างสายพันธุ์ที่งดงามและแม่นยำ

🐔 ความงามที่ไม่ได้เกิดจากโชค — แต่มาจากยีน

ไก่ออร์พิงตันไม่ใช่แค่ไก่ที่สวยและนิสัยดีแต่คือบทเรียนมีชีวิตในวิชา “พันธุศาสตร์ประยุกต์”โดยเฉพาะกลุ่มสีคลาสสิกอย่าง ดำ (Black), ฟ้า (Blue) และ สแปลช (Splash) หรือที่เราเรียกสั้น ๆ ว่า “กลุ่มสี BBS”

แม้ดูเหมือนเป็นเพียงความหลากหลายของสีสันแต่แท้จริงแล้ว BBS คือผลลัพธ์จากการทำงานของ ยีนเดียว ที่ชื่อว่า ยีน Bl (Blue)และการเข้าใจกลไกของมันคือกุญแจสำคัญในการเพาะพันธุ์อย่างมีทิศทาง

🧬 ยีนเดียว สามเฉดสี

ในกลุ่มสี BBS นั้น ฟีโนไทป์ของไก่จะเปลี่ยนไปตาม “จำนวน” ของยีนเจือจาง (Bl) ที่ไก่ได้รับ:

จีโนไทป์	สีที่ได้	ลักษณะ
bl⁺/bl⁺	สีดำ (Black)	สีดำเข้มสนิท เหลือบเขียว
Bl/bl⁺	สีฟ้า (Blue)	เทาอมฟ้า สวยละมุน ขนมีลายขอบเข้ม
Bl/Bl	สีสแปลช (Splash)	ขาวเทาอ่อน มีลายกระเซ็นฟ้าดำสุ่ม

ระบบนี้เป็นตัวอย่างของ การข่มแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete Dominance) ที่ทั้งอัลลีลเด่นและด้อยแสดงออกพร้อมกัน

🎯 เทคนิคการจับคู่

ในฐานะผู้เพาะพันธุ์ การวางแผนผสมสายพันธุ์ BBS ต้องเลือกเป้าหมายให้ชัดเจน — คุณต้องการ “คุณภาพ” หรือ “ประสิทธิภาพ”?

คู่ผสม	ผลลัพธ์เด่น	เหมาะกับ
ดำ x สแปลช	ฟ้า 100%	ผู้ผลิตที่ต้องการไก่สีฟ้าเพื่อจำหน่าย
ฟ้า x ฟ้า	ดำ 25%, ฟ้า 50%, สแปลช 25%	เพาะประกวด คัดลักษณะได้จริง
สแปลช x สแปลช	สแปลช 100%	สร้างฝูงเฉพาะลาย

🧠 สีฟ้า ≠ สีลาเวนเดอร์

แม้ไก่สีฟ้าและสีลาเวนเดอร์อาจดูคล้ายกัน แต่พันธุกรรมต่างกันโดยสิ้นเชิง:

• สีฟ้า (Bl) = ยีนข่มไม่สมบูรณ์ / ไม่สามารถให้ลูกสีฟ้า 100%

• ลาเวนเดอร์ (lav) = ยีนด้อยแท้ / ให้ลูกสีลาเวนเดอร์ 100% เมื่อผสมกันเอง

จุดสังเกตสำคัญ: ไก่สีฟ้าที่มีคุณภาพต่ำ อาจไม่มีลายขอบและทำให้ดูคล้ายลาเวนเดอร์ ซึ่งต้องแยกด้วยการผสมทดลองหรือดูสายเลือด

🪶 สุนทรียศาสตร์ + วิทยาศาสตร์ = ออร์พิงตันที่สมบูรณ์แบบ

การสร้างไก่ออร์พิงตันสีฟ้าระดับประกวด ต้องมากกว่าการจัดการยีน Blผู้เพาะพันธุ์จำเป็นต้องคัดยีนลวดลายร่วมด้วย เช่น:

• Pg (Pattern Gene) – สร้างลายขอบ

• Ml (Melanotic) – เพิ่มเม็ดสี

• Co (Columbian) – ควบคุมการกระจายลาย

เมื่อนำมารวมกับโครงสร้างแบบ "cobby" และขนที่ฟูแน่นตามมาตรฐานออร์พิงตัน คุณก็จะได้ไก่ที่ทั้ง สวยในสายตาตา และ แม่นยำในพันธุกรรม

🔚 สรุป: จากยีนสู่ตัวตน

ไก่ออร์พิงตันกลุ่ม BBS เป็นมากกว่าไก่สวยงามมันคือสื่อกลางในการเรียนรู้ “พันธุศาสตร์ที่ใช้ได้จริงในชีวิต”และเป็นเครื่องมือให้เราสร้างชีวิตที่งดงามขึ้นด้วยวิทยาศาสตร์ ความเข้าใจ และหัวใจของผู้เลี้ยง

📍 บทความโดย Tamahagane Gardenฟาร์มที่สร้างไก่จากความตั้งใจ ไม่ใช่กระแสและหลอมพันธุกรรมอย่างมีเป้าหมาย ไม่ใช่แค่เพราะมันดูดี